Από τη Λαπαροσκοπική Χειρουργική στη Ρομποτική Χειρουργική του σήμερα και την Τηλερομποτική Χειρουργική του αύριο
Το χθες δεν είναι παρά η ανάμνηση του σήμερα, το αύριο είναι το όνειρο του σήμερα.
Κανείς δεν θα μπορούσε να περιγράψει καλύτερα από το Λιβανέζο ποιητή, οραματιστή και φιλόσοφο Khalil Gibran τα όσα, με κατακλυσμικό τρόπο, επιτελούνται εδώ και λίγα χρόνια στο πεδίο της σύγχρονης χειρουργικής.
Ο μοναχικός εξειδικευμένος χειρουργός που, σκυμμένος πάνω σε μια κονσόλα, χειρίζεται με ακρίβεια και δεξιοτεχνία το σύστημα μοχλών και κουμπιών ενός πολύπλοκου και ευκινήτου ρομπότ με τα κλασικά και μη εργαλεία του χειρουργείου στα άκρα των βραχιόνων του, δεν είναι μια εικόνα που ανήκει αποκλειστικά στις εντυπωσιακές ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Αντίθετα, αποτελεί τη σημερινή συνθήκη της χειρουργικής που, με τη συνδρομή της αλματώδους εξέλιξης της τεχνολογίας, ανοίγει διάπλατα το δρόμο για ένα μέλλον που δεν γνωρίζει όρια, δυσκολίες και αδιανόητα…
Το μέλλον δεν είναι δώρο. Είναι επίτευγμα.
Από τη δεκαετία του 1990 ήδη, που ο γράφων εφαρμόζει τη Λαπαροσκοπική Τεχνική, σχεδόν σε όλη την γκάμα των χειρουργείων είχε την ευκαιρία να γνωρίσει τα πλεονεκτήματά της, να ζήσει την επανάσταση που έφερε στη χειρουργική και γενικότερα στην ιατρική αλλά και να επισημάνει, πρώτος, τα αδύναμα σημεία της Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής:
Δισδιάστατη απεικόνιση του χειρουργικού πεδίου και απώλεια της αίσθησης του βάθους
φυσιολογικός τρόμος του ανθρώπινου χεριού, άρα και της κάμερας, της εικόνας και των εργαλείων
άκαμπτα λαπαροσκοπικά εργαλεία με κίνηση στο επίπεδο και όχι στον τρισδιάστατο χώρο
Όλα αυτά έκαναν τη Λαπαροσκοπική επίπονη για το χειρουργό και πολύωρη, με αποτέλεσμα, σε απαιτητικά χειρουργεία όπως παγκρεατεκτομές, η μέθοδος να αρχίσει να εγκαταλείπεται.
Τότε, ήρθε η ώρα η ιατρική να αναζητήσει για άλλη μια φορά την αρωγή της τεχνολογίας, για να ξεπεράσει τις αστοχίες της και να διευρύνει τον κύκλο των επιτευγμάτων της. Η αγαστή συνεργασία έφερε για άλλη μια φορά τα ποθητά αποτελέσματα. «Εγένετο» η Ρομποτική Χειρουργική!
Μετά από ώρες ακούραστης έρευνας και συνεχούς πειραματισμού, μετά τη διάθεση αδιανόητων πόρων και την ενασχόληση της «αφρόκρεμας» και των δυο «τεχνών», τα αποτελέσματα δικαίωσαν και τον πιο οπτιμιστή και «φευγάτο» επιστήμονα, αφού με την εμφάνιση της ρομποτικής τεχνολογίας, η ιατρική κατάφερε να κάνει με ασφάλεια το άλμα στο μέλλον, επιτυγχάνοντας να ξεπεράσει τα μειονεκτήματα της Λαπαροσκοπικής Τεχνικής και να προσφέρει στους χειρουργούς:
τρισδιάστατη εικόνα, μεγεθυμένη, με δυνατότητα zoom in-out και σταθερή.
ακρίβεια χειρουργικών κινήσεων, εξάλειψη του φυσιολογικού τρόμου των χεριών, πρωτοφανή χειρουργική δεξιότητα σε δύσκολους χειρουργικούς χειρισμούς ̶ τα χειρουργικά εργαλεία πραγματοποιούν όλες τις κινήσεις που κάνει το ανθρώπινο χέρι με μεγαλύτερη δεξιότητα και ακρίβεια, ενώ περιστρέφονται κατά 360ο στο χειρουργικό πεδίο
πολυαρθρωτά ρομποτικά εργαλεία, με μεγάλη εργονομία
άνεση κατά τη διάρκεια της επέμβασης
δυνατότητα εικονικής προετοιμασίας της επέμβασης, με αξιοποίηση των απεικονιστικών εξετάσεων του ασθενούς.
Τέλος και κυριότερο, η Ρομποτική Χειρουργική δεν προσέφερε πλεονεκτήματα και ευκολίες μόνο στο χειρουργό, προσέφερε και στον ασθενή, τόσο κατά τη διάρκεια του χειρουργείου όσο και μετεγχειρητικά:
ελάχιστη απώλεια αίματος
μικρότερη διάρκεια αναισθησίας
ελαχιστοποίηση του πόνου
ελαχιστοποίηση της χρήσης φαρμάκων
λιγότερες αναπνευστικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές
ταχύτερη ανάρρωση - γρήγορη επιστροφή στην εργασία
καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα
Η Ρομποτική Χειρουργική λύνει τα χέρια του χειρουργού, προσφέροντας ακρίβεια, ασφάλεια και άριστα χειρουργικά αποτελέσματα που γίνονται περισσότερο αντιληπτά στα απαιτητικά, προηγμένα χειρουργεία. Εμείς, Το Ρομποτικό Χειρουργικό Σύστημα ήταν κάτι που εμείς, οι γενικοί χειρουργοί το ονειρευόμασταν, το περιμέναμε και μας δικαίωσε.
Στην κλινική της οποίας έχει την τιμή να προΐσταται ο γράφων, εκμεταλλευόμενοι την πολυετή εμπειρία μας στη Λαπαροσκοπική Χειρουργική, τα τελευταία επτά χρόνια Η Ρομποτική Τεχνική εφαρμόζεται σε όλο το εύρος των χειρουργείων για:
καλοήθεις και κακοήθεις παθήσεις του πεπτικού: παθήσεις του οισοφάγου-στομάχου-χοληφόρων-ήπατος-παγκρέατος-λεπτού και παχέος εντέρου
παθήσεις του διαφράγματος: διαφραγματοκήλες
παθήσεις ενδοκρινών αδένων: επινεφριδεκτομές
σπληνεκτομές
παθήσεις κοιλιακού τοιχώματος: όλα τα είδη των κηλών
επεμβάσεις παχυσαρκίας: γαστρικοί δακτύλιοι, γαστρικό bypass, sleeve γαστρεκτομή
Η ανάγκη μετάδοσης και διάχυσης των εξειδικευμένων χειρουργικών τεχνικών και γνώσεων ώστε αφενός να διευκολυνθεί η διαδικασία εκπαίδευσης νέων χειρουργών και αφετέρου να επωφελούνται από αυτές και οι ασθενείς μακριά από τα μεγάλα ιατρικά κέντρα, οδήγησε στην εξέλιξη της Ρομποτικής, στο συνδυασμό της με την Τηλεχειρουργική.
Το όραμά μας για το μέλλον που, σε μικρή κλίμακα, ήδη γίνεται πράξη και σήμερα, είναι η ανταλλαγή γνώσεων από διακεκριμένα εξειδικευμένα κέντρα παγκοσμίως, έτσι ώστε, επ’ ωφελεία των ασθενών, γιατροί όλων των ειδικοτήτων να συμμετέχουν ενεργά στη χειρουργική επέμβαση από απόσταση. Στον τομέα της εκπαίδευσης η Τηλεχειρουργική επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ νέων χειρουργών με έμπειρους εξειδικευμένους συναδέλφους τους σε απομακρυσμένα νοσηλευτικά κέντρα, ώστε οι τελευταίοι να συμμετέχουν ενεργά στη χειρουργική διαδικασία.
Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι το όνειρο έχει γίνει πραγματικότητα, ενώ οι δυνατότητες και οι προοπτικές για το μέλλον φαίνονται απεριόριστες. Το πιο πιθανόν είναι να βρισκόμαστε ακόμα στο διάβασμα της αρχής του αλφάβητου της Ρομποτικής Χειρουργικής, κάτι που το διαπιστώνουμε καθημερινά όταν τα νέα που μας έρχονται «ακυρώνουν» την προηγούμενη γνώση εξελίσσοντάς την! Και αυτό γεμίζει κάθε γιατρό με τη δικαιολογημένη αισιοδοξία ότι το χέρι της τεχνολογίας, καθοδηγούμενο από το δικό του, θα σώσει περισσότερες ζωές και θα βελτιώσει ακόμα περισσότερο την ποιότητα ζωής του κάθε ασθενούς!
ΚΟΖΑΔΙΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, Διευθυντής Γενικός Χειρουργός στο Metropolitan Hospital
